Referaty:

Adam Walanus, Czy potrzebny jest wiek konwencjonalny ¹⁴C?

Tomasz Goslar, Jak podawać wynik datowania ¹⁴C? Dogmat i rozsądek.
D.J. Michczyńska, A. Michczyński, A. Pazdur i L. Starkel, Kalendarzowe wartości granic chronostratygraficznych dla terenu Polski.
Marek Krąpiec, Dendrochronologia - datowanie absolutne i względne.
Sławomir Kadrow, Archeologia wobec dat radiowęglowych.

czyli

Wiek radiowęglowy już minął

Tak zwana radiowęglowa skala wieku (wiek konwencjonalny ¹⁴C) używana jest jeszcz przez bezwładność. Jej stosowanie w czasie, gdy dawno ustabilizowana jest już kalibracja metody, nie ma uzasadnienia innego jak to, że niechętnie zmienia się przyzwyczajenia. Wiek konwencjonalny ¹⁴C jest pewnym, jednym z wielu wewnętrznych parametrów metody. Dobrze jest mieć go zanotowanym w protokole z pomiaru, obok metody preparatyki próbki, lecz nie można go traktować jako wynik pomiaru wieku próbki. Wynikiem jest tzw. data kalibrowana (patrz tekst w Archeologii Polski o kłopotach z interpretacją dat kalibrowanych), czyli po prostu wiek próbki (jak w każdym pomiarze czegokolwiek obarczony niepewnością - otrzymuje się tzw. przedział ufności).

Związek między wiekien radiowęglowym a zwykłym, rzeczywistym (kalendarzowym) wiekiem wyznacza krzywa kalibracyjna metody ¹⁴C. Tu podana (w formie liczbowej) w wersji pełnej, a tu w skróconej.

Zagadnienie przeliczenia na zwykły wiek granic holoceńskich chronozon Mangeruda omówione jest w tekście wygłoszonym na Warsztatach Archeobotanicznych w Igołomii.

Poniższy wykres jest próbą wskazania czym jest "radiowęglowa skala czau". Na przykładzie dat historycznych (w innych zakresach wieku jest podobnie) widać wyraźnie co dzieje się gdy upierać się przy "wieku konwencjonalnym". Zdarzenia odległe o 200 lat stają się równoczesne, zdarzenia późniejsze poprzedzają wcześniejsze itp.
Kropki na wykresie odległe są o 5 lat (prawdziwych = zwykłych, nie radiowęglowych). Jak widać, czasami 5 lat to 25 "lat radiowęglowych", albo i -25 (czas płynie wstecz), ewentualnie zero (czas stoi).

"Zegar" wieku radiowęglowego; pobierz program ZegarR.exe

Teksty artykułów

ARCHEOLOGIA AWANGARDĄ NAUK ŚCISŁYCH. O FORMIE KALIBROWANYCH DAT 14C   pdf

WIEK RZECZYWISTY GRANIC CHRONOZON WYZNACZONYCH W LATACH RADIOWĘGLOWYCH   pdf

Program do kalibracji dat ¹⁴C

Bardzo prosty w obsłudze, kalibruje na bazie aktualnej krzywej kalibracyjnej (04).
Pobierz Kal14C04.exe (w przypadku kłopotów: wersja pliku bez rozszerzenia nazwy .exe (trzeba dopisać po ściągnięciu))

Prezentacja PowerPoint

Funkcja głębokość-wiek w profilach osadów jeziora Zeribar na podstawie dat ¹⁴C i danych paleobotanicznych.
Komisja Paleogeografii Czwartorzędu PAU: "Paleoekologia jeziora Zeribar w górach Zagros (Iran) w czasie ostatnich 48 tysięcy lat", 23 marca 2007

Gliwice 2004

Tę blachę aluminiową, na L1, osłaniającą lampowe układy gaszące, jak zrobiłem, to prof. Mościcki się dziwił, jakie to mam zdolności metaloplastyczne. Z szyny nad L4, do zdejmowania krążków, też byłem dumny. Pierwsze układy na kościach TTL, po Pomykałowych tranzystorach, wypadły już jak i one, które jeszcze naprawiałem. Ołowianych odlewów nie widać, tych ze "starego" ołowiu, znalezionego na złomowisku w Radzionkowie (skąd jest rektor Musioł) zupełnie nie widać, bo są przy samych licznikach. Blachę mosiężną założyłem na L1 jak BHP się czepiało, że goły ołów jest na wierzchu. Moje niskobudżetowe konstrukcje HV (w tym opatentowany powielacz napięcia) zastąpione przez produkty profesjonalne. Liczniki L2 i L3 leżą (tam z tyłu), bo zamiast pływać w oleju transformatorowym owinięte są, po prostu folią pakunkową (pomysł z kondensatorów styrofleksowych - nie wiem, czy jeszcze takie są). ...

Konferencja w Rzeszowie, 2004

Uaktualnienia skryptu "Wyznaczanie wieku metodą ¹⁴C"

Adam Walanus, Tomasz Goslar, Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, 2004

(nakład wyczerpany)

Porównanie starej (intcal 98) i nowej (intcal 04) krzywej kalibracyjnej¹⁴C

Nowa wersja krzywej kalibracyjnej nie różni się znacznie od poprzedniej, jednak sięga dalej i jest dokładniejsza.

Najnowsza wersja programu kalibracyjnego OxCal 3.10 (dostępnego na stronie http://www.rlaha.ox.ac.uk/orau/oxcal.html) używa nowej krzywej Intcal04, opublikowanej w:

Reimer PJ, MGL Baillie, E Bard, A Bayliss, JW Beck, C Bertrand, PG Blackwell, CE Buck, G Burr, KB Cutler, PE Damon, RL Edwards, RG Fairbanks, M Friedrich, TP Guilderson, KA Hughen, B Kromer, FG McCormac, S Manning, C Bronk Ramsey, RW Reimer, S Remmele, JR Southon, M Stuiver, S Talamo, FW Taylor, J van der Plicht, and CE Weyhenmeyer. 2004 Radiocarbon 46:1029-1058.

Rozkłady gęstości prawdopodobieństwa otrzymane wg nowej i starej krzywej kalibracyjnej różnią się minimalnie. Jedynie dla starszych wieków różnice zaczynają być istotne.

W tabeli podane są wyniki kalibracji przykładowych dat radiowęglowych, otrzymane wg starej i nowej krzywej kalibracyjnej. Podane są pełne (bez przerw) przedziały 95% (2 sigma).

Data 14C	OxCal 3.9 1998	OxCal 3.10 2004
500±30BP	1330AD 1450AD	1330AD 1450AD
1000±40BP	960AD 1160AD	940AD 1150AD
1500±40BP	440AD 640AD	440AD 640AD
2000±50BP	150BC 120AD	160BC 110AD
2500±50BP	790BC 420BC	790BC 420BC
3000±50BP	1390BC 1050BC	1390BC 1060BC
4000±50BP	2740BC 2350BC	2820BC 2350BC
5000±50BP	3940BC 3670BC	3940BC 3670BC
8000±50BP	7060BC 6700BC	7060BC 6710BC
10000±100BP	10150BC 9250BC	10000BC 9300BC
12000±100BP	13300BC 11700BC	12130BC 11700BC
15000±200BP	16800BC 15300BC	16800BC 15500BC

Na poniższych wykresach porównać można obie krzywe kalibracyjne. Kolorem granatowym narysowana jest nowa krzywa (2004), a kolorem fioletowym stara (1998).

Wstępna kalibracja do 50 tysięcy lat

W styczniowym numerze Science (9 Jan 2004) ukazał się artykuł: Hughen K., Lehman S., Southon J., Overpack J., Marchal O., Herring C., Turnbull J., 2004, ¹⁴C activity and global carbon cycle changes over the past 50,000 years, Science v303 p202, w którym znaleźć można wyniki pomiarów przedłużające kalibrację metody ¹⁴C do 50000 lat, czyli do końca zasięgu metody. Nie jest to oficjalna kalibracja. Na poniższym wykresie widoczne są, przedstawione przez autorów ich własne wyniki (czarne kropki) jak i inne dotychczasowe pomiary. Ten nieco zmieniony wykres pozwala zorientować się, z jaką dokładnością można dziś kalibrować konwencjonalne (BP) wyniki pomiarów wykraczające poza 26000 lat BP.

Układ osi na wykresie jest taki, jaki konsekwentnie stosowano w skrypcie i jaki stosowany jest w programie kalibracyjnym OxCal. Podobnie jednostki. Oczywiste jest, że konwencjonalne daty ¹⁴C podawane są w latach BP (Before Present - przed 1950AD), należy jednak zwrócić uwagę, że oś pozioma wieku kalendarzowego opisana jest na wykresie w skali AD/BC, inaczej niż w źródłowej pracy.