Urodziłem się 6 kwietnia 1952 roku w Tarnowskich Górach, gdzie w 1971 roku zdałem maturę w Liceum Ogólnokształcącym im St. Staszica, z bardzo dobrymi ocenami z matematyki i fizyki. W okresie liceum zajmowałem się fotografią, zdobyłem nagrodę na II Biennale Krajobrazu Polskiego.
Studiowałem na Politechnice Śląskiej w latach 1971-1976, gdzie, po studiach podjąłem pracę w Instytucie Fizyki. W 1977 roku odbyłem roczną służbę wojskową uzyskując stopień oficerski.
Ożeniłem się w 1973 roku. Od tego czasu, do 1998 roku mieszkałem w Gliwicach. Mam dwóch synów; Mikołaj (1978), ukończył Wydział Architektury Pol.Śl., pracuje jako grafik; Kacper (1985), absolwent filozofii na UJ, pracuje jako programista.
Powtórnie ożeniłem się w 1999 roku, z Dorotą Nalepką, paleobotanikiem, obecnie profesorem PAN w Instytucie Botaniki.
Istotnym, pozazawodowym elementem mojego życia jest hobby: fotografia, która jest główną treścią prowadzonej strony internetowej adamwalanus.pl.
W 1976 roku ukończyłem z wyróżnieniem studia fizyki technicznej na Wydziale Matematyczno-Fizycznym Politechniki Śląskiej [wg Publikacje wszystkie, nr. 1].
Bezpośrednio po studiach rozpocząłem pracę w Gliwickim Laboratorium 14C, będąc asystentem prof. Włodzimierza Mościckiego. Tam uzupełniłem swoje wykształcenie o rachunek prawdopodobieństwa i statystykę matematyczną [np. 12, 19] (łącznie z podstawami filozoficznymi [27, 30]), zagadnienia ważne dla metody radiowęglowej. Budowałem aparaturę pomiarową [16, 29, 32-36]; detektory promieniowania jonizującego, układy elektroniczne, cyfrowe i analogowe, układy wysokiego napięcia. Podsumowaniem tej działalności był doktorat z fizyki technicznej w Instytucie Fizyki i Techniki Jądrowej AGH uzyskany w 1983, na podstawie rozprawy Obiektywizacja pomiaru w datowaniach metodą 14C, promotorem pracy był prof. Andrzej Zastawny.
W miarę doskonalenia techniki pomiarowej działalność naukowa Laboratorium 14C ewoluowała w kierunku współpracy z użytkownikami datowań, a więc przede wszystkim z przedstawicielami geologii górnego czwartorzędu, archeologami, paleobotanikami. W moim przypadku zaowocowało to intensywnymi kontaktami z Instytutem Botaniki PAN (włącznie z zatrudnieniem na 1/2 etatu). Brałem tam udział w projekcie IGCP 158B Palaeohydrological changes in the temperate zones during the last 15 000 years, kierowanym przez prof. Magdalenę Ralską-Jasiewiczową, jako specjalista metod numerycznych i analizy danych. Następnym większym projektem, w którym brałem udział w szerszym zakresie były badania laminowanego osadu jeziora Gościąż.
Materiały tego projektu są podstawą dwóch publikacji w Nature (1995, 2000), z których pierwszej jestem współautorem. Zasadniczo mój udział w projekcie polegał na analizie danych, ponadto opracowałem algorytm cyfrowego pomiaru grubości lamin na bazie analizy obrazu, zaprojektowałem i zbudowałem trzy sondy do pobierania osadu metodą zamrażania, wykonałem dokumentację fotograficzną 16m rdzenia z rozdzielczością 50 linii/mm, uczestniczyłem w pobieraniu rdzeni z głębokości na granicy możliwości sondy, pobierałem próbki, oznaczałem położenie termokliny w wodach jeziora za pomocą miernika własnej konstrukcji.
Ze wspomnianym tematem wiąże się moje członkostwo komisji doktorskiej na Uniwersytecie w Amsterdamie, w roku 1997. Pracę R. Younga Time-series analysis and time-basis reconstruction in palaeoecology, analysis of palaeoecological data from annually laminated sediments of Lake Gościąż, Poland recenzowałem i uczestniczyłem w jej obronie.
Pewna część moich prac dotyczących tematyki badań czwartorzędu wynikła z pracy (od 1988 roku) nad programem komputerowym POLPAL [58, 83, 85, 91, 103, 113], którego jestem autorem, a który używany jest w prawie wszystkich ośrodkach palinologicznych w Polsce i zakupiony został w 14 państwach.
Na Politechnice Śląskiej wykładałem fizykę i analizę danych, przy czym dydaktyką zajmowałem się głębiej niż wynikałoby to tylko z obowiązku. Brałem udział w konferencjach dydaktycznych i publikowałem swoje opracowania i koncepcje. Budowałem dydaktyczną aparaturę laboratoryjną, pisałem programy komputerowe. Otrzymywałem Nagrody Rektora za działalność dydaktyczną.
W 1998 roku, ze względów osobistych przeprowadziłem się z Gliwic do Krakowa. W związku z tym przerwałem pracę na Politechnice Śląskiej (na własną prośbę – porozumienie stron) i podjąłem pracę w StatSoft Polska, polskim biurze StatSoft (USA), producenta programu STATISTICA. W tym czasie przygotowywałem podsumowanie swojej działalności naukowej w formie publikacji zatytułowanej Istotność statystyczna wniosków z analiz ilościowych na przykładzie badań górnego czwartorzędu, które w 2002 roku stało się podstawą habilitacji przeprowadzonej na Wydziale Geologii, Geofizyki i Ochrony Środowiska AGH.
Kilka miesięcy po zatwierdzeniu habilitacji podjąłem pracę na stanowisku profesora w Instytucie Archeologii Uniwersytetu Rzeszowskiego (redukując jednocześnie zatrudnienie w StatSoft do pół etatu). Moja działalność naukowa w UR dotyczyła archeologicznych zastosowań datowań radiowęglowych. Dydaktyka biegła dwutorowo, uczyłem informatyki i zastosowania przyrodniczych metod w archeologii (w tym radiowęgla). Zorganizowałem tam ogólnopolską, jednodniową konferencję radiowęglową oraz we współautorstwie z T. Goslarem opublikowałem podręcznik [120].
Jednak, ze względu na brak możliwości prowadzenia prac dyplomowych (habilitacja z nauk o Ziemi), i pewne wyczerpanie się tematyki naukowej pozytywnie odpowiedziałem na prośbę Dyrektora Instytutu Techniki Uniwersytetu Rzeszowskiego, który intensywnie poszukiwał samodzielnego pracownika naukowego, a ja miałem doktorat z nauk technicznych. Ten epizod w UR zakończył się w lutym 2007 roku, po sfinalizowaniu procedury konkursu na stanowisko profesora na Wydziale Geologii, Geofizyki i Ochrony Środowiska AGH.
Pracę na WGGiOŚ AGH podjąłem 1 marca 2007 roku.
Wydaje się, że ogólna ocena mojej działalności na Wydziale nie była najgorsza skoro w 2008 roku zostałem prodziekanem ds. studentów lat młodszych (zrezygnowałem wtedy z zatrudnienia w StatSoft). Jednak po pół roku złożyłem rezygnację (Dziekanat został wtedy zreorganizowany nie tylko w zakresie jednej osoby).
Moja działalność naukowa na Wydziale polega głównie na publikowaniu artykułów. Przede wszystkim we współautorstwie z osobami, z którymi współpracuję od dawna, pracującymi w różnych instytucjach. Dopiero w 2011 ukazał się w Radiocarbon artykuł we współautorstwie z prof. Markiem Krąpcem. Za rok 2010 otrzymałem Nagrodę Rektora za publikacje, będąc na pierwszej pozycji wydziałowej listy (w roku 2009 miałem więcej punktów niż w 2010, lecz nie zostałem uwzględniony w procedurze konkursowej, która miała inny regulamin niż rok później).
W ramach działalności dydaktycznej prowadzę wykłady i ćwiczenia, na studiach dziennych i niestacjonarnych, na latach od 1 do 4. Także promotorstwo prac magisterskich i licencjackich (ponadto w Katedrze prowadzę obrony prac dyplomowych). Tematyka zajęć to podstawy informatyki, metody numeryczne, analiza szeregów czasowych. Na studiach doktoranckich prowadziłem trzy wykłady: Statistics, Radiometric dating, Digital photography. Tak jak to pisałem już wyżej, w części życiorysu dotyczącej Politechniki Śląskiej, dydaktyka nie jest dla mnie jedynie uczelnianą koniecznością. Zastanawianie się nad treścią i formą zajęć, wobec szybko zmieniających się warunków wejściowych (wiedza maturzystów) i wyjściowych (potrzeby rynku pracy) jest dla mnie jednym z najważniejszych czynników satysfakcji zawodowej. Od dwóch lat prowadzę wykłady korzystając z wyszukiwarki informacji Google on-line, ucząc nie tylko treści przedmiotu ale i przekazując sposób jej pozyskiwania.