Datowanie radiowęglowe Adam Walanus, Tomasz Goslar
Strona główna "okładka"
WSTĘP
ZASADA METODY 14C
Obiekty podlegające analizie metodą 14C
Zakres wieku obejmowany przez metodę 14C
Konwencje podawania wyników datowania
Terminologia: „datowanie” czy „pomiar wieku”?
PODSTAWY METODY
Prosty, praktyczny model procesów leżących u podstaw metody 14C
Prawo rozpadu
Pochodzenie 14C
Szybkość produkcji 14C a stężenie 14
Inne izotopy kosmogeniczne
Techniki pomiaru stężenia 14C
Technika AMS, akceleratorowa
liczników proporcjonalnych, GPC
scyntylacyjna, LSC
Niepewność pomiarowa
Przykład przedziału niepewności
Normalny rozkład prawdopodobieństwa (rozkład Gaussa)
Odchylenie standardowe
Prawdopodobieństwo
Probabilistyczna interpretacja konwencjonalnego wyniku pomiaru
Porównywanie dwóch wyników pomiaru wieku
Niepewność niepewności
Wiek „nieskończony”
KALIBRACJA METODY 14C
Pojęcie kalibracji
Dendrochronologia i inne niezależne „zegary” przyrodnicze
Idea kalibracji metody radiowęglowej
Kalibracja z uwzględnieniem niepewności pomiarowej
Interpretacja kalibrowanego wyniku pomiaru 14C
Czy wynikiem datowania 14C mogłaby być jedna liczba?
Twierdzenie Bayesa
Prawdopodobieństwo subiektywne
Plateau krzywej kalibracyjnej
Zdolność rozdzielcza metody radiowęglowej
Metoda „wiggle matching”
Ograniczenia geograficzne krzywej kalibracyjnej
PRZYKŁADY DATOWAŃ
Renifer z Mazur
Jeszcze trochę o kościach
Seria dat: argument w ocenie reprezentatywności próbek
O efekcie bombowym w kalibracji dat 14C i o modelach wiek-głębokość
Masa dat
Rozkład przestrzenny dat
Data a datowanie - wiek próbki a wiek obiektu archeologicznego
Kontekst archeologiczny
Trzy źródła rozciągłości w czasie
Uwzględnianie dodatkowej informacji
Ograniczenie wieku od dołu (terminus ante quem)
Określanie granic fazy na podstawie wieku sekwencji obiektów
Łączny wynik wielu pomiarów (neolityczne stanowisko w Osłonkach)
Seria podobnych wyników (stanowisko górnopaleolityczne)
Autentyczność Całunu Turyńskiego
PRZYGOTOWANIE PRÓBEK DO POMIARU
Czy wystarcza jedna próbka?
Pobieranie próbek
Materiały nadające się do pomiaru
Drewno, węgle drzewne, nasiona i inne roślinne szczątki makroskopowe
Torfy, osady jeziorne, gleby kopalne
Kości
Muszle
Wielkość obiektów do pomiaru (masa próbek)
Wstępna preparatyka próbek w laboratorium radiowęglowym
Węgiel drzewny
Drewno
Kości
Muszle i inne węglany
UZUPEŁNIENIA
Krzywa kalibracyjna
Tabela
Krzywa kalibracyjna
Dokładność krzywej kalibracyjnej
Porównanie krzywej kalibracyjnej IntCal 09 z IntCal 04
Formularz opisu próbki
Korekcja wieku ze względu na frakcjonowanie izotopowe
Efekt rezerwuarowy (twardej wody)
Obieg węgla w przyrodzie
Efekt Suess’a (efekt przemysłowy)
Historia metody 14C
Rozwój techniki pomiarowej
Dostrzeżenie konieczności kalibracji metody
Czasopisma i konferencje radiowęglowe
Międzylaboratoryjna kontrola pomiarów
Laboratoria radiowęglowe
Poznań
Gliwice
Skała
Laboratoria niemieckie (wybrane)
Inne laboratoria europejskie (wybrane)
Laboratoria w USA (wybrane)
Słownik symboli laboratoriów
LITERATURA